Optimistisch Programma

 

De detaillering van ons programma is het onderwerp van het boek "Optimisme, de drijfveer van succes" ("Optimism, source of success and happiness": click on the link to see a summary of the book, cover and back cover).

De onderstaande passages zijn uit het eerste deel van dat boek.

Het tweede deel van het boek gaat in op de concrete toepassing het optimisme in verschillende sectoren van onze maatschappij: het bedrijfsleven, de economie, de gezondheid, het milieu, de energie, de psychologie, de politiek, de media . . . alle sectoren van de maatschappij kunnen voordeel trekken van een optimistische benadering.

De Optimisten bestaan vooral uit pragmatische mannen en vrouwen, de verstandigen, die iedere situatie goed bekijken zodat ze steeds de beste mogelijke beslissing nemen. Ze zijn ondogmatisch en onbevooroordeeld, ten dienste hun medeburgers en in het belang van iedereen.

 

1 - Optimistische benadering

2 - Definitie van het optimisme

3 - Optimisme in de Geschiedenis

 

 

 

  

Optimistische benadering

 

 

"De meeste mensen bekijken de dingen zoals ze zijn en vragen zich af: Waarom?
Ik bekijk de dingen zoals ze zouden kunnen zijn en vraag mij af: Waarom niet?"

John Fitzgerald Kennedy.

 

Wij leven in een fantastische tijd, een tijd vol met wetenschappelijke ontdekkingen en innovaties die elkaar steeds sneller opvolgen, die ons leven verbeteren maar soms ook verslechteren.

 

Kun je je ogen sluiten voor de gevolgen op de gezondheid van voeding die genetisch is gemodificeerd, voor de consumptie --door steeds jongere mensen-- van steeds ingrijpendere en meer gevariëerde drugs, voor de almaar doorgaande vernieling van ons milieu, voor de klimatologische veranderingen, of voor het klonen van mensen?

 

Hier een paar voorbeelden van nieuws dat regelmatig bovenaan staat bij het televisiejournaal en de tijdschriften:
moord, doodslag, oorlog her en der, allerlei schandalen, demonstraties, stakingen, ontevredenheid, terreur, misdaad, belastingverhoging, geweld . . .

 

Dàt is toch waar we het altijd over hebben? Wat ze ons iedere dag laten zien? Die nieuwsberichten waarmee we worden overstelpt? En dat wordt voetje voor voetje deel van onszelf en van de indruk is die ons land achterlaat.

 

Moeten wij daarmee genoegen nemen als dagelijks levenspatroon? Als inspiratie voor parlementariërs en bestuursambtenaren? Als wereldvisie voor de opvoeding van onze kinderen?

 

Het is, eerlijk gezegd, niet verwonderlijk dat er een gebrek is aan houvast, dat er een domper staat op enthousiasme en op ondernemingslust en dat jongeren minder en minder geloof hechten aan deze maatschappij die hun vaak tegenstaat. Terecht, althans gedeeltelijk.

 

Stellen wij ons de juiste vragen over de uitgangspunten, over de onderliggende waarden van ons doen-en-laten en over de koers van onze maatschappij? Over de zin van de dingen? Over de verwachtingen die zowel de jeugd, de ondernemers als onze politici koesteren?

 

Er zijn nog genoeg plannen, en er is nog heel wat ondernemingslust, maar het komt er niet uit als het enthousiasme er niet meer is omdat "het systeem" en de maatschappij georganiseerd blijft zoals die is georganiseerd, geleid door politici die niet voldoende optimistisch zijn, met een structuur die mensen die er tegenaan willen gaan eerder ontmoedigt, dan ze aan te moedigen hun talenten te ontplooien.

 

Kijk om je heen, naar de dingen zoals ze zijn. Wat doet je hart sneller kloppen, wat geeft je vertrouwen, wat geeft je hoop?

 

Maar er is een andere kijk op de dingen: de optimistische.

 

Denk eens terug aan de Wereldcup van 12 juli 1998.

 

Frankrijk maakte drie goals tegen Brazilië. Dezelfde avond vierde heel Frankrijk die overwinning en iedereen ging de straat op om die gebeurtenis te vieren.

 

Toch, enkele weken daarvòòr, geloofde geen mens aan die overwinning. Geen mèns, behalve een kleine groepje voetballers en hun trainer, Aimé Jacquet. Die geloofden er in en wisten deze dolle droom de realiseren: Frankrijk wereldkampioen!

 

Dit is maar een voorbeeld. Op heel wat andere gebieden zijn er gelukkige momenten, successen, dromen, bewustwordingen, vaak veel bescheidener. Op alle niveaux, maar daarom niet minder bewonderenswaardig, die bijdragen aan ieders persoonlijke geschiedenis en aan het, in bescheiden mate, veranderen van de wereld.

 

Het merendeel van dit soort gebeurtenissen die de wereld veranderen, die onze toekomst bepalen --en ons geluk-- zijn niet de grote zaken die op de TV terechtkomen, maar eenvoudige dagdagelijkse zaken.

 

Inderdaad, ieder woord dat we uitspreken --en iedere gedachte die we koesteren-- heeft een invloed op onszelf en op de mensen rondom ons. Wij kunnen veel doen om anderen te helpen beter te leven, vooral in eigen kring.

 

Het optimisme heeft juist tot doel om de optimale omstandigheden te creëren op alle niveaux, in eigen kring, maar voor het reorganiseren van de maatschappij.

 

Wij leven in een fantastische tijd, die echter vol zit met tegenstellingen en gevaren die wij ternauwernood onder controle hebben, helaas soms ook vol met moeilijkheden, met afzien en met onrechtvaardigheden.

 

Het gaat erom iedereen zijn gevoel voor verantwoordelijkheid terug te geven, een gevoel voor een toekomst die we samen bouwen en waarvoor wij soms samen, soms individueel, verantwoordelijkheid zijn.

 

Het bijzondere van optimisme is zijn communicatieve kant. Het geluk en het succes dragen we op onze omgeving over door enthousiasme.

 

Het voorbeeld van de Wereldcup laat de bijzondere kracht van dat communicatieve enthousiasme zien, een kracht die op een juichend miljoenenpubliek lijkt dat al politieke en sociaal-economische tweespalten overstijgt. Binnen enkele minuten kreeg heel Frankrijk, van Lille tot Marseille, zijn hoop terug en werd enthousiast.

 

In de geschiedenis van de laatste jaren kun je duidelijk het verschil zien tussen vòòr de Cup, toen er een zeker pessimisme heerste, en de jaren daarna: Alle opiniepeilingen lieten een terugkomen van het zelfvertrouwen zien en het werd gevolgd door een verbetering van de economie en een verlaging van de werkeloosheid . . .

 

Hebben wij wel eens nagedacht over de reden van dit succes? En van dit enthousiasme?

 

Hebben wij dat effect geanalyseerd? Welke optimistische lering hebben we er uit getrokken om niet meer in dat pessimisme te vervallen? Willen wij een betere toekomst bouwen? En hoe dan? In welke geest?

 

Het pessimisme, met zijn onvermijdelijke gevolgen voor de werkgelegenheid, voor de onveiligheid, voor het gebrek aan vertrouwen, en voor het terugtrekken op zichzelf, dreigt opnieuw ons land te overspoelen. Dat maakt duidelijk dat er nog heel wat werk te doen valt.

 

Een eenvoudige gebeurtenis en vooral een juiste geesteshouding --een meer optimistische-- kunnen ineens hoop en vertrouwen teruggeven aan een heel land.

 


 

Definitie van optimisme

 

"De enige manier om mensen gelukkig te maken is er betere mensen van maken"

ANDRÉ-MARIE AMPERE

 

Etymologisch komt het woord van het griekse "opti" dat "beter" betekent. Het optimisme is dus de kunst om zijn eigen leven te verbeteren, maar ook de eigen kring, de maatschappij, de instellingen, enzovoorts

 

Per definitie is optimisme van toepassing op alle activiteitsgebieden.

 

Het is zowel een geesteshouding, een filosofie alsook een levenshouding.

 

Zo is er niet alleen een optimistische houding in het werk, maar ook in de wetenschap, de sport, de psychologie, de menselijke relaties, de economie en de politiek . . .

 

Het optimisme biedt op al deze terreinen een pragmatische benadering, zonder dogma of apriori, vooral gebaseerd op zelfvertrouwen, slaagvermogen, werkkracht en het vermogen om aan moeilijkheden het hoofd te bieden.

 

Toch gaat het niet om een egoïstische bezetenheid, integendeel, welbegrepen optimisme impliceert zelfrespect, respect voor anderen, respect voor het milieu . . .

 

Het gaat er niet om te slagen ten koste van de ander, maar, integendeel, om samen te slagen.

 

Wat stellen wij nu voor aan de bestuurders, de journalisten en de politici?

 

Veel mensen zijn alleen maar geïnteresseerd in problemen, schandalen en rampen. Daarmee zetten ze zich logischerwijs vast in een faalsyndroom. Dat dragen vervolgens over op hun omgeving, in plaats van alles te bezien vanuit een optimistische en constructieve houding.

 

Wat kunnen we doen? Om de waarheid te zeggen, er is heel veel te doen, op alle gebieden, om te beginnen onszelf veranderen.

 

Het wordt hoog tijd dat Frankrijk, Europa en de wereld hun optimisme terugkrijgen; en hun lust om er tegenaan te gaan en te slagen. Niet in de zin van steeds grotere consumptie, maar in de richting van een maatschappij waarin iedereen een plaats heeft, waar hij zich nuttig voelt en waar hij zich kan ontplooien, ook al zijn we allemaal verschillend.

 

Voor Jean-Jacques Rousseau is de mens --in diepste wezen-- goed, het is de maatschappij die hem soms slecht maakt. Ik onderschijf dit punt volledig en de oplossing is eenvoudig: we moeten . . . heel eenvoudig . . . de maatschappij verbeteren. En ik zie geen betere manier om dat te bereiken dan door het ontwikkelen van een optimistische levenshouding.

 

Er zijn altijd verschillende manieren om eenzelfde situatie te bereiken. We hoeven iedere keer maar te kiezen wat ons het beste voorkomt.

 

In plaats van almaar kritiseren kunnen wij beter feliciteren, aanmoedigen en helpen.

 

Bouwen is beter dan afbreken.

 

Lachen en blij zijn in plaats van huilen.

 

Liever bewondering dan jaloezie.

 

En in plaats van klagen kunnen we beter aan de slag te gaan . . .

 

Het leven, de natuur, de maatschappij, de mannen en de vrouwen om ons heen, is dat niet allemaal prachtig? uniek? en vol verlangen goed te doen?

 

"Als iedereen, iedere dag, een bloem op het pad van zijn naaste zou leggen, hoeveel mooier zouden de wegen van de wereld dan niet zijn", zei Villefort.

 

Inderdaad, iedereen heeft iets in zijn omgeving dat hij kan verbeteren of aan anderen kan leren. Laten we het voorbeeld geven en laten zien wat er gedaan moet worden liever dan ons de laten meesleuren door pessimisme, kwaadspreken en zwaarmoedigheid.

 

Dàt is het perspectief van het optimisme, en van dit boek natuurlijk. Geniet het met kleine slokjes, proef het, al of niet met mate, want, anders dan alcohol, doet het optimisme, zelfs in grote hoeveelheid, je alleen maar goed!

 


 

Optimisme in de Geschiedenis

 

"De toekomst is niet om te ondergaan,
ze is om te maken"

GEORGES BERNANOS.

 

Al sinds de Oudheid droomde de mens om te vliegen en op te stijgen. Al in de Renaissance maakte Leonardo da Vinci (1452-1519) maquettes, voorlopers van onze helicopters, die zouden kunnen opstijgen, en die deze droom zouden kunnen verwezenlijken. Niettemin, in die tijd, waren er maar weinig die er in geloofden. Wij moesten nog drie eeuwen wachten tot de geboorte van twee andere grote optimisten, de gebroeders Montgolfier, Joseph (1740-1810) en Etienne (1745-1799), die definitief een punt hebben gezet achter die scepsis en in 1782 een ballon oplieten die in het Frans sindsdien een "Montgolfière" heet, een ballon die de mens toegang gaf tot de derde dimensie, die hem liet vliegen en opstijgen in de lucht, de droom van Icarus waarmakend, en die vervolgens ontelbare uitvinders heeft geïnspireerd die sindsdien hebben bijgedragen aan het fantastische avontuur van de ontwikkeling van de luchtvaart, de luchtvaart die nu ten dienste staat van de hele mensheid.

 

Een evenknie van de gebroeders Montgolfier was Clement Adler (1841-1925) die het eerste vliegtuig bouwde dat er in slaagde in 1897 de eerste geverifiëerde mechanische vlucht te maken. Hij verbeterde ook de telefoon en de microfoon.

 

Altijd droomden de mensen er al van, maar optimisten hebben het gemaakt . . . Dit zinnetje is en feite van toepassing op alle grote perioden in de geschiedenis.

 

Al sinds lang vervlogen tijden zijn er altijd twee soorten mensen geweest, zij die de geschiedenis ondergaan en zij die ze maken.

 

Frankrijk is altijd een groot land in de geschiedenis geweest, de bakermat van tal van ideeën en ontdekkingen, bron van inspiratie en vooruitgang voor de hele mensheid.

 

René Descartes met zijn "Discours de la Méthode" (1596-1650), zet een stap-voor-stap methode uiteen om het verstand te sturen om op die manier de waarheid te ontdekken. Hij legde daardoor de grondslag voor het rationalisme dat sindsdien een groot deel van de moderne wetenschap heeft geïnspireerd. Volgens hem, moet de mens wegens zijn vrije wil "alles ondernemen en uitvoeren wat hij beter vindt". Dat is een prachtvoorbeeld van optimisme in zijn meest zuivere vorm, dat ook nu nog actueel is, een om over na te denken.

 

Jeanne d'Arc, gedreven door haar visioenen en haar brandend verlangen nuttig te zijn voor haar land, bevrijdde Frankrijk van de Engelse bezetting, waar anderen, met meer macht en invloed dan zij, maar zonder twijfel met minder optimisme, waren mislukt en zich hadden overgegeven.

 

Het lijkt mij, tot slot, niet mogelijk over optimisme te praten zonder Emile Coué (1857-1926) te noemen, een pharmaceut, die begreep dat het heel eenvoudig was om zijn gezondheid te verbeteren --en gelukkiger te leven-- door zijn geestesinstelling te veranderen: Alles gaat steeds beter als je er in gelooft. Kijk liever naar de goede kanten van het leven dan naar de tegenslagen waar je alleen maar neerslachtig van wordt. Het gaat, volgens hem --en terecht, geloof ik-- om een van de grootste geheimen van gezondheid en geluk, maar ook van het maatschappelijke leven en van de successen in het bedrijfsleven.

 

In 1898, kort nadat een Fransman, Henri Becquerel, de radioactiviteit had ontdekt (1896), ontdekte Marie Curie (1867-1934) het bestaan van radium. Zij kreeg daarvoor in 1903 de Nobelprijs, en was in 1906 de eerste vrouw die een leerstoel kreeg in het hoger onderwijs. In 1911 kreeg ze weer de Nobelprijs, nu in de chemie. Daarmee was ze de eerste persoon die twee Nobels kreeg in verschillende disciplines. Marie Curie was een vastbesloten werkster, maar ook een groot optimiste van karakter en zij werd, na een moeilijke jeugd, een van de meest gerespecteerde vrouwen van haar eeuw, zelfs al was de wetenschap, zei men, een zaak van mannen . . .

 

Je ziet dus dat er veel historische voorbeelden zijn die aantonen dat het optimisme niet nieuw in de Franse geschiedenis of in de wereldgeschiedenis en dat deze geestesinstelling vaak aan de wortel ligt van de grootste ontdekkingen en ontwikkelingen van de mensheid.

 

Vandaag heeft Frankrijk buitengewone troeven in handen voor successen op economisch en industriëel gebied: de Arianne raket, de Airbus vliegtuigen en de TGV treinen zijn onbetwistbare industriële successen.

 

Op het gebied van energie heeft het Franse kernenergieprogramma hun, ondanks het gebrek aan klassieke energiebronnen, onafhankelijk gemaakt op dat gebied en het heeft hun een wereldwijde leiderspositie opgeleverd die ver daarbuiten wordt benijd, gerespecteerd en bewonderd.

 

Als zij deze succespositie willen behouden, moeten zij hun plezier in het leren terugvinden, hun liefde voor een goed stuk werk en hun enthousiasme waarzonder niets mogelijk is. In één woord: het optimisme in ere herstellen dat aan de wortel lag van zoveel succes en vooruitgang.